Biologia

29 najpopularniejsze ptaki polskie

Ptaki Polski to aż 462 gatunki, ciężko to sobie nawet wyobrazić i objąć rozumem, no chyba, że jest się ornitologiem, czyli naukowcem od ptaków. Poniżej przedstawiamy najbardziej popularne ptaki w Polsce. Niektóre z nich są to bardzo pospolite ptaki polskie, które łatwo spotkać, a niektóre nieco rzadsze. Niemniej jednak, z większością z nich każdy miał styczność, a przynajmniej z ich nazwami. Polecam też książki – Ptaki. Przewodnik Collinsa oraz dwutomowa Pakiet: Ptaki Polski. Dobrym miejscami do obserwacji ptaków są rezerwaty i parki narodowe.

Kaczka krzyżówka

Ptaki polskie: kaczka krzyżówka
Ptaki polskie: Kaczka Krzyżówka
fot.: Richard Bartz / wikimedia commons

Kaczka krzyżówka, po łacinie anas platyrhynchos to bardzo pospolity ptak, którego łatwo spotkać w mieście. Charakterystyczne jest umaszczenie samca, bo jest to zielona głowa i biała obwódka dookoła szyi, samica jest brązowo-beżowo-kremowa. Trzeba pamiętać, że takie “egzotyczne” barwy samiec nosi tylko w okresie godowym, w pozostałych okresach jest bardzo podobny do samicy, ale różni się żółtym dziobem. Kaczki krzyżówki świetnie latają, nie zimują  w Polsce. Żywią się głównie roślinami, ale tak naprawdę są wszystkożerne i mogą jeść na przykład chrząszcze czy larwy komarów.

Sójka zwyczajna

Sójka Zwyczana
Sójka Zwyczajna
fot.: Szabi237 / wikimedia commons

Są to piękne ptaki polskie o średniej wielkości (długość do 35cm).Sójka (Garrulus glandarius) to średni gatunek ptaka leśno-parkowego z charakterystycznymi jasno niebieskimi piórami na skrzydłach z czarnymi paskami. Takie piórka można znaleźć leżące w lesie, szczególnie jesienią, kiedy dobrze się odróżniają od liści. Obie płcie ubarwione jednakowo i podobnej wielkości. Sójka jest ruchliwa i często przelatuje pomiędzy gałęziami. Często wylatuje nagle z gniazda i straszy drapieżnika głośnym skrzeczeniem.  Żywi się głównie roślinami, ale w lecie swoją dietę wzbogaca o owady, larwy, ślimaki i jaszczurki. Sójka symbolizuje gadulstwo.

Żuraw zwyczajny

Żruraw zwyczany
Żuraw zwyczany
fot.: Олексій Карпенко / wikimedia commons

Piękny, duży ptak (długość ciała ok. 95–125 cm), w Polsce nie zimuje, jest za to pod ochroną. Żuraw (Grus grus) ma smukłą sylwetkę, jest większy niż bocian, ma popielate pióra z czarnymi końcówkami. Bardzo charakterystyczne są głośne odgłosy, które wydają te ptaki – jest to coś podobnego do dźwięku klaksonu lub trąbki (ciężko opisać, ale jak się usłyszy to od razu wiadomo kto to).

Zamieszkuje tereny podmokłe, bagna, torfowiska, okolice jezior ale także łąki i pola. Żurawie od sierpnia do listopada zbierają się w tysięczne stada na miejscach wypoczynku , które ustalane są po wystarczającej ilości pokarmu i miejsc do spania. Żurawie są wszystkożerne, jedzą nasiona, gryzonie, owady i mięczaki, mogą też wyjadać rolnikom kukurydzę.

Myszołów zwyczajny

myszołów zwyczajny
Myszołów zwyczajny
fot.: Lukasz Lukasik / wikimedia commons

Myszołów zwyczajny (Buteo buteo) to duży ptak drapieżny, z naszych polskich drapieżników to właśnie jego prawdopodobnie najłatwiej spotkać. Ma budowę ciała jak zapaśnik – krępy i zbity, poza tym ma szerokie, zaokrąglone skrzydła, które w locie są lekko uniesione w kształt litery V oraz krótki, szeroki ogon w locie ułożony w wachlarz. Samica nieco większa od samca, ale zarówno samiec i samica są ubarwione jednakowo, od jasnokremowego po ciemnobrunatny.

Zamieszkuje otwarte tereny w pobliżu lasu oraz okolice pól z kępami drzew pośrodku, czasami przesiaduje na przydrożnych słupach i drzewach. Poluje na małe kręgowce, nie gardzi padliną, w ciężkich warunkach może polować na mniejsze ptaki, wprost ubóstwia drobne gryzonie takiej jak norniki, ale jak trzeba to zje i dżdżownicę. Mimo, że w Polsce dość pospolity, to objęty jest ochroną gatunkową.

Mewa

ptaki polskie - mewa siwa
Ptaki polskie – Mewa Siwa
fot.: Andreas Trepte / wikimedia commons

Mewa (Larinae) jest właściwie podrodziną, która zamieszkuje cały świat. Mewy ubarwione są najczęściej jasno, czasem z domieszką szarego i czarnego, mają dużą głowę i prosty dziób. Świetnie latają, potrafią pokonywać długie dystanse, a także dobrze pływają. Są towarzyskie, często przebywają w dużych koloniach. Są wszystkożerne, ale głównie lubią na swoim stole znaleźć mięsko. W Polsce występuje głównie mewa siwa, mewa pospolita – samiec i samica są bardzo podobne do siebie, za to łatwo odróżnić młodego osobnika, młode są białe z brązowymi plamkami na ciele. Mewy zamieszkują brzegi mórz, dużych rzek i jezior, a także wyspy, wydmy i stojące zbiorniki wodne. 

Szpak Zwyczajny

szpak zwyczajny
Szpak Zwyczajny
fot.: PierreSelim / wikimedia commons

Szpak (Sturnus vulgaris) to średni ptak, częściowo wędrowny, występuje wszędzie poza antarktydą. Szpaki są dobrze znane jako szkodniki sadów i winnic, jak ktoś ma np. w ogrodzie drzewko wiśni to szpaki mogą je błyskawicznie ogołocić, zwłaszcza że żerują w dużych grupach, robiąc przy tym spory hałas.

Szpak ma ok 22 cm długości i waży do 100g, podczas okresu godowego szpaki mają upierzone czarne-zielone z przebłyskami fioletu. Są ptakami nizin, zamieszkują skupiska drzew, bo do gniazdowania wymagają dziupli do gniazdowania. Poza tym lubią różnorodne środowiska, w tym ludzkie siedliska, tereny miejskie, tereny rolnicze, ogródki działkowe i trzcinowiska.

Szpaki są wszystkożerne, jedzą owoce, nasiona i małe bezkręgowce. Bardzo charakterystyczną cechą szpaków jest to, że inaczej niż pozostałe ptaki polskie po ziemi chodzą, a nie skaczą.

Sroka zwyczajna

Sroka zwyczajna
Sroka zwyczajna
fot.: Carlos Delgado / wikimedia commons

Sroka (Pica pica) to ptak średni, bardzo pospolity w Polsce, często zamieszkuje w miastach i ich okolicach. Sroka ma smukłą sylwetkę, długi ogon i czarno-białe upierzenie, samiec jest nieco większy i ma dłuższy ogon niż samica. Sroka zamieszkuje zarośla w okolicach rzek, obrzeża lasów, pola i łąki z kępami drzew, w parkach, a także w dużych miastach. Sroka to ptak towarzyski, na noclegowiskach zbiera się w stadach, jest ruchliwa i hałaśliwa, ale zawsze czujna.

W kulturze uważana za złodziejkę wszelkich maści błyskotek, gaduła i plotkara. Jest to ptak osiadły, wszystkożerny: lubi owady, pająki, larwy, żaby, dżdżownice, ziarna zbóż, nasiona czy jaja innych ptaków. Chętnie zjada padlinę albo odpadki organiczne i znajdowane w kontenerach na śmieci. 

Wróbel zwyczajny

wróbel zwyczajny
Wróbel zwyczajny
fot.: Pheanix/ wikimedia commons / flikr

Wróbel zwyczajny (Passer domesticus), znany również jako wróbel domowy to mały, osiadły ptak, który występuje wszędzie tam gdzie mieszka człowiek. Ptak występuje bardzo licznie w Polsce, ale nie jest to ptak najliczniejszy, jego populacja w ostatnim dziesięcioleciu znacząco spadła, prawdopodobnie ze względu na ocieplenia budynków, które redukują potencjalne miejsca lęgowe wróbli.

Wróbel ma dużą głowę, krępą budowę, u samca wierzch ciała jest brązowy z ciemniejszymi paskami, a spód szary. Samice mają szarobrązowe upierzenie, na grzbiecie paskowanym, bez wyraźnych cech charakterystycznych.

Wróbel zwyczajny, podobnie jak jego bajkowy odpowiednik – wróbelek Elemelek – odżywia się nasionami z pól uprawnych, nasionami roślin dzikich oraz odpadami z gospodarstw domowych. Ptak towarzyski, żyjący w niewielkich koloniach.

Jaskółka

Ptaki Polskie - Jaskółka Oknówka
Ptaki Polskie – Jaskółka Oknówka
fot.: adrian.benko / wikimedia commons

W Polsce występuje kilka jaskółek, są to: jaskółka brzegówka, jaskółka dymówka, jaskółka oknówka, jaskółka rudawa.  W naszym kraju najbardziej liczne są oknówka i dymówka. Poniżej opis oknówki, którą każdy w życiu widział i to do niej są liczne odniesienia z kultury w tym przysłowia np. jedna jaskółka wiosny nie czyni.

Oknówka (Delichon urbicum) to niewielki ptak żywiący się owadami, które łapie w locie. Świetnie lata, jest bardzo zwinna, buduje gniazda na zewnętrznych ścianach, blisko poddasza, gzymsów lub framug okiennych lub w podobnych miejscach. Gniazduje zwykle w koloniach, dlatego odchody tych zwierząt mogą znacznie zanieczyszczać budynki.

Wierzch ciała ma czarny z metalicznym połyskiem, spód, brzuch i kuper biały i szare podgardle. Ma czarny dziób i ciemnobrązowe oczy. Poza okolicami siedlisk ludzkich wybiera miejsca na siedliska takie jak otwarte tereny z niską roślinnością, pastwiska, łąki, pola, najlepiej w pobliżu wody. Jest to ptak migrujący.

Wrona  siwa

wrona siwa
fot.: Jakub Hałun / wikimedia commons

Wrona siwa (Corvus corone) to wędrowny ptak z rodziny krukowatych, wszystkożerna, ale głównie żywi się mięsem – drobne ssaki, ptaki, owady, dżdżownice, ślimaki i inne bezkręgowce, również padlina, nasiona, owoce i odpadki ze śmietników.

U wron zarówno samiec jak i samica są tak samo upierzone. Mają szary brzuch i grzbiet oraz czarną głowę i skrzydła z metalicznym połyskiem. Dziób czarny, silny i lekko zakrzywiony. Zamieszkuje doliny rzek, obrzeża jezior, małe laski w pobliżu łąk i terenów wilgotnych oraz obrzeża lasów i zadrzewień śródpolnych.

Ze względu na to że jest mało płochliwa przystosowuje się do terenów zurbanizowanych i coraz częściej można ją spotkać w miastach, szczególnie w okolicach wysypisk śmieci. Jest towarzyska i w trakcie migracji lub po okresie lęgów przyłącza się do stad kawek i gawronów.

Sikorka Bogatka

Sikorka Bogatka
Sikorka Bogatka
fot.: Frank Vassen / wikimedia commons

Sikorka bogatka (Parus major) to niewielki ptak o oliwkowym kolorze z szaroniebieskimi skrzydłami z białym prążkiem, od spodu jest żółta z czarną pręgą. Czarny dziób, a skrzydła i ogon ciemnoszare.

Bogatka zamieszkuje lasy, zadrzewione pola, ogrody, parki, zagajniki. Toleruje obecność człowieka, a zimą wręcz do jego zabudowań się zbliża.

Żywi się owadami i nasionami, owocami, oraz słonin, którą karmią ją ludzie. Potrafi zjeść w ciągu minuty 24 owady lub ich jaja i odwiedzić w ciągu doby około tysiąc drzew.

Dzięcioł

dzięcioł duży
Dzięcioł duży
fot.: Ken Billington / wikimedia commons

Dzięcioły to określenie ptaków, które należą do rodziny dzięciołowatych, należą do niej na przykład dzięcioł zielony, dzięcioł duży, dzięcioł średni, czy dzięcioł czarny. Poniżej opisujemy dzięcioła dużego.

Dzięcioł duży (Dendrocopos major) to średni ptak, w naszym kraju  najliczniejszy i najpowszechniejszy z polskich dzięciołów, występujący w całym kraju i przez cały rok. 

Dzięcioł duży ma czarne skrzydła, czarny ogon i wierzch głowy. Dolna część brzucha i podogonie w kolorze jaskrawoczerwonym, na szyi dwie białe plamy, podobnie na barkach oraz sterówkach. Ma mocny, dłutowaty ciemnoszary dziób i szare nogi. Czepne nogi dostosowane są do siadania na pionowych pniach, dwa palce są skierowane ku przodowi, a dwa ku tyłowi. Dodatkowo samiec ma z tyłu głowy jasnoczerwoną, poprzeczną pręgę.

Dzięcioł duży zamieszkuje stare lasy liściaste, iglaste  lub mieszane, ale także parki i ogrody. Dzięcioł żywi się owadami i larwami wydobywanymi z drzewa, a zimą i jesienią także  nasiona drzew sosnowych oraz świerkowych, a także owoce.

Może żywić się padliną, wiosną dzięcioły mogą nakłuwać korę brzóz i pić wyciekający sok roślinny, a czasem zjadają też ptasie jaja i pisklęta. Dzięcioł duży jest w Polsce objęty ochroną gatunkową ścisłą.

Pliszka siwa

Ptaki polskie: pliszka siwa
Ptaki Polskie: Pliszka Siwa
fot.: Luis García / wikimedia commons

Jest to mały, podobno, najpospolitszy ptak Europy. Pliszka siwa (Motacilla alba) należy do ptaków polskich  występujących w całym kraju, a w górach występuje do najwyżej położonych schronisk turystycznych. Najczęściej żyje w dolinach rzecznych, w mniejszych miejscowościach i na skrajach większych, ale nie unika też centrów dużych miast. Szczególnie lubi brzegi zbiorników wodnych i płynących cieków, żwirowe skraje rzek, rozległe place i ugory, pastwiska, pola, suche łąki, plaże, kamieniołomy.

Często pliszkę widuje się ją wzdłuż szlaków komunikacyjnych takich jak drogi czy tory kolejowe. Ptak ma czarno-biało-szare upierzenie i smukłą budowę ciała. Jeżeli chodzi o wielkość, to jest podobna do wróbla, ale smuklejsza. Charakterystyczną cechą pliszki jest jej bieganie po ziemi w poszukiwaniu pokarmu do którego należą drobne owady (w tym komary).

Są to mało mało płochliwe ptaki polske i chętnie przebywają w towarzystwie człowieka, choć zachowują ostrożność. Zwykle przesiaduje na ziemi, nie boi się przebywać na zupełnie odsłoniętych miejscach. Siada często na wyżej położonych obiektach, jak płoty, druty, budynki lub słupki. Migruje pojedynczo lub w małych grupach. Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową.

Rudzik zwyczajny

Rudzik zwyczajny
Rudzik Zwyczajny
fot.: Sharp Photography / wikimedia commons

Rudzik (Erithacus rubecula), zwany także raszką, to mały ptak wędrowny występujący na terenie całej Europy. W Polsce jest liczny i rozpowszechniony w całym kraju.

Jest mały, krępy z charakterystyczną rudą piersią. Najczęściej przebywa na ziemi i szybko skacze po niej z opuszczonymi skrzydłami. Często widać jak przesiaduje na nogach i kiwa ogonem. 

Występuje w lasach i terenach zadrzewionych, szczególnie wilgotnych (ale unika terenów podmokłych) i zacienionych z bogatym runem. Występuje również w starych ogrodach, gęstych zaroślach, zadrzewieniach śródpolnych, wrzosowiskach, cmentarzach i parkach, gdzie rosną odpowiednio gęsto krzewy.

Żywi się owadami i ich larwami, a poza sezonem zjada jagody i inne owoce. Rudzik jest stosunkowo mało płochliwy, podchodzą do ludzi, a także do dużych zwierząt, które ryją w ziemi, licząc na okazję w zdobyciu pożywienia. Rudzik zasila ptaki polskie, które objęte są ścisłą ochroną gatunkową.

Jastrząb zwyczajny

jastrząb zwyczajny
Jastrząb zwyczajny
fot.: F. Dahlmann / wikimedia commons

Jastrząb (Accipiter gentilis) to duży ptak drapieżny, w Polsce nieliczny i objęty ochroną gatunkową ścisłą. Jastrzębie mają wierzch ciała szaro-popielaty, jasny spód w szare, faliste prążki. Jastrzębia głowa ma charakterystyczny profil – zagięty dziób prosty u nasady skierowany jest ku przodowi.

Jest to bardzo zręczny i zwrotny lotnik, lata nisko wykorzystując różne osłony takie jak rowy i sprawnie manewruje między gałęziami w lesie. Jastrzębie prowadzą skryty tryb życia, lubią stare, luźne drzewostany iglaste i mieszane w pobliżu łąk, pól uprawnych i innych terenów otwartych.

Jastrząb preferuje zróżnicowane krajobrazy, bogate w kryjówki i długą granicę pomiędzy lasami a przestrzeniami nie zadrzewionymi. Przez większość roku jastrzębie pozostają na swoim terytorium i zwykle widuje się je pojedynczo.

Jastrząb poluje na gołębie, grzywacze i sierpówki. Poza tym łapie z zasadzki inne średniej wielkości ptaki, do wielkości drozda między innymi sójki, wrony, kawki, dzięcioły, kuropatwy oraz ptactwo domowe. Poza tym łapie wiewiórki, zające i króliki i drobne gryzonie. Poluje samotnie, złowioną zdobycz skubie z pierza lub futra i zjada w ukryciu.

Kos zwyczajny

Ptaki Polskie  - kos zwyczajny
Ptaki polskie – Kos zwyczajny
fot.: Charles James Sharp / wikimedia commons

Kos (Turdus merula) to czarny ptak z żółtym dziobem, samice są ciemnobrązowe. Pierwotnie zamieszkiwał lasy, ale obecnie poza lasem można go spotkać w parkach, ogrodach, w miastach, ogródki działkowe, krzewy na obszarach przemysłowych, sady , a także osłonięte pola.

Kosy odżywiają się przeważnie pokarmem zwierzęcym, głównie dżdżownicami i chrząszczami, ale nie gardzą także jagodami i innymi owocami. Kosy spędzają większość dnia na ziemi lub w jej pobliżu. W zależności od rodzaju podłoża poruszają się biegając lub podskakując.

Kos jest jednym z gatunków, u których występuje jednopółkulowy sen wolnofalowy. Jedna połowa mózgu śpi, podczas gdy EEG niskonapięciowe drugiej jest typowe dla stanu czuwania. W starożytnym Rzymie hodowano kosy, bo ich mięso było uważane za przysmak.

Gawron

Gawron
Gawron
fot.: Mark Winterbourne / wikimedia commons

Gawron (Corvus frugilegus) to ptak wędrowny – przylatuje w marcu, a odlatuje w październiku lub listopadzie. Jest większy niż gołąb, wielkością podobny do wrony, ale mniejszy niż kruk z którym jest mylony.

Upierzenie na całym ciele czarne z fioletowym, metalicznym połyskiem. Pierwotnymi siedliskami tych ptaków były azjatyckie stepy. Obecnie są to za dnia śródpolne zadrzewienia z wysokimi drzewami oraz większe parki miejskie, wiejskie, aleje, łąki, zagajniki, pastwiska, ugory, a nocą często centra miast na dużych osiedlach. 

W okresie jesienno-zimowym jego dieta to przeważnie pokarm roślinny w postaci ziaren i kiełków zbóż, bulw, nasion traw, owoców, odpadków kuchennych, natomiast w okresie letnim zjada bardzo dużo owadów i ich larw. Jest bardzo towarzyski, choć ostrożny. 

Kawka zwyczajna

kawka zwyczajna
Kawka zwyczajna
fot.: Lewis Hulbert / wikimedia commons

Kawka zwyczajna (Corvus monedula) to ptak wielkości gołębia o czarnym upierzeniu zbokami szyi i głowy w kolorze szarym. Pierwotnie kawki zamieszkiwały skupiska starych drzew z dużą ilością dziupli, ale po II wojnie światowej, kiedy miasta miejscami zamieniły się w rumowiska skalne, a tym samym dobre miejsca do gniazdowania, zaczęły pojawiać się w miastach, zwłaszcza, że Kawki nauczyły się również korzystać z pokarmu, jaki dostarcza , im człowiek.

Kawka jest ptakiem towarzyskim, zazwyczaj tworzy niewielkie stada w których panuje hierarchia. Zimą łączą się one w większe, bardzo często z gawronami. Kawki odżywiają się owadami i larwami, czasem gryzonie, a poza sezonem ziarna zbóż i wszystko co uda im się znaleźć.

Drozd śpiewak

drozd śpiewak
Drozd śpiewak
fot.: Frank Vassen / wikimedia commons

Drozd (Turdus philomelos) zamieszkuje lasy, ogrody i parki. Jest gatunkiem częściowo wędrownym, zimuje w południowej Europe i Afryce północnej. Drozd jest gatunkiem wszystkożernym, zjada ślimaki, dżdżownice, jagody i inne owoce.

Wierzch ciała ma brązowy o ciepłym, a kuper i pokrywy nadogonowe oliwkowe, ogon i wierzch głowy pomarańczowo brązowe. Spód ciała kremowy z gęstymi brązowymi plamkami. 

Drozd śpiewak zwykle nie przebywa w stadach, pomimo iż kilka ptaków może nocować wspólnie zimą lub przebywać w swym pobliżu w siedliskach zasobnych w pożywienie. W środowiskach takich występować może także pośród innych gatunków, takich jak kosy, kwiczoły, droździki i drozdy rdzawogardłe. 

Bocian biały

Ptaki polskie: Bocian Biały
Ptaki polskie: Bocian Biały
fot.: Zeynel Cebeci / wikimedia commons

Bocian (Ciconia ciconia) wbrew powszechnej opinii nie odżywia się żabami, tzn. może żabę zjeść ale to nie jest jego główny pokarm. Zjada owady, ryby, płazy, gady, małe ssaki i małe ptaki.

Jak każdy zapewne wie, jego upierzenie jest głównie białe, z czarnymi piórami na skrzydłach. Dorosłe ptaki mają długie czerwone nogi oraz długie spiczasto zakończone czerwone dzioby.

Bocian biały podejmuje co roku dalekie wędrówki, zimując w Afryce, wraca do tego samego gniazda, z którego może korzystać przez kilka lat. Jest ptakiem monogamicznym, ale to nieprawda, że dobiera się w pary na całe życie.

Gniazduje w większych ilościach na otwartych łąkach, zwłaszcza na terenach trawiastych, które są podmokłe lub okresowo zalewane, a w mniejszych na obszarach o wysokiej roślinności, takich jak lasy i tereny krzewiaste. Bocian biały jest ptakiem stadnym, zauważono nawet stada liczące tysiące osobników, natomiast najczęściej widzimy grupy kilkudziesięciu osobników podczas okres lęgowego.

Skowronek zwyczajny

skowronek zwyczajny
Skowronek zwyczajny
fot.: Marton Berntsen / wikimedia commons

Skowronek (Alauda arvensis) to jeden z najliczniejszych ptaków w Polsce. Skowronek ma szaro ziemiste pióra z  ciemnoszarym lub brązowawym kreskowaniem, od spodu jaśniejszy – brunatno-biały, skrzydła trójkątne, lotki mają jasne końcówki.

Zamieszkuje pola, pastwiska, tereny bezleśne, odkryte bagna, pagórki i czasem torfowiska. Żywi się owadami i podobnie jak inne ptaki polski w okresach jesienno-zimowych przechodzi na dietę roślinną żywiąc się nasionami i częściami roślin.

Jest to ptak towarzyski, wędruje w dużych stadach, nawet do 1000 osobników. Najczęściej przesiaduje na ziemi, choć unika zupełnie nie porośniętych obszarów, gdyż roślinność służy mu za schronienie. 

Kruk zwyczajny

kruk zwyczajny
Kruk zwyczajny
fot.: Jeff Hitchcock / wikimedia commons / flikr

Kruk (Corvus corax) to duży osiadły, bardzo inteligentny ptak o wielkości dorównujące myszołowówi, może mierzyć do 69 cm i ważyć do 2kg. Kruk ma czarne upierzenie z metalicznym połyskiem, czarne nogi, na podgardlu charakterystycznie nastroszone piórka.

Lata świetnie i szybko, zazwyczaj parami lub w rodzinny grupach. Kruki łączą się w pary na całe życie i są ptakami  terytorialnymi, które zaciekle będą bronić swojego rewiru. Kruki zamieszkują obrzeża dużych lasów, w pobliżu rzek i zbiorników wodnych, pól poprzecinanych kępami wysokich drzew, coraz bardziej zbliża się do osad ludzkich i na obrzeża miast.

Kruk zwyczajny jest wszystkożerny (tak jak inne ptaki polskie) ale głównie żywi się drobnymi ssakami, płazami, gadami, ptakami i jajami, a także ślimakami, dżdżownicami i padliną.

Kruki w wielu kulturach i ich mitologiach pełnią znaczącą rolę, zwykle jako symbol proroctwa, wróżby, inteligencji, boga.

“Orzeł” bielik

Ptaki Polskie - Bielik zwyczajny
Ptaki Polskie – Bielik zwyczajny
fot.: Andreas Weith / wikimedia commons

Orzeł bielik, to tak naprawdę bielik zwyczajny (Haliaeetus albicilla), tylko potocznie nazywany orłem. Jest to ptak drapieżny i duży – osiągają długość ciała do 92 cm i rozpiętość skrzydeł do 244cm i mogą ważyć prawie 7kg. 

Bieliki mają brązowe upierzenie z jasnymi krawędziami skrzydeł, białe sterówki i  żółty dziób. Żywią się rybami, ptakami wodnymi i czasem padliną. Te “orły” zamieszkują tereny w pobliżu wody – rzeki, jeziora, stawy i wybrzeża morskie, zazwyczaj gniazda zakładają na dużych drzewach oraz półkach skalnych, są ptakami terytorialnymi.

Bieliki, podobnie jak orły, występują w wielu kulturach, heraldyce i  symbolice, miedzy innymi jako symbol siły (zobacz symbole siły). Na polskim godle widnieje wizerunek orła, nie mniej jednak jest on stylizowany i przechodził modyfikacje i nie wiadomo dokładnie na jakim ptaku był wzorowany, ale bierze się pod uwagę bielika.

Słowik

słowik s zary
Słowik Szary
fot.: MPF / wikimedia commons

W Polsce są dwa gatunki słowika, jest to słowik szary i słowik rdzawy, różnią się śpiewem. Są to małe ptaki wędrowne, które potrafią poruszać się na dalekie dystanse, pięknie śpiewają – donośnie i różnorodnie. Słowiki mają  brązowe upierzenie z ciemno rudym ogonem i kuprem, a głowę i skrzydła i ogon kasztanowato-brunatne, wierzch ciała jest rdzawobrunatny. 

Słowik jest ostrożny i prowadzi skryty tryb życia, więc nieczęsto można go zobaczyć, a zamieszkuje ciepłe tereny nizinne, głównie w lasach lub w większych skupiskach krzewów i drzew o gęstym poszyciu oraz na skraju kompleksów leśnych. Spotykany też w zaroślach w dolinach rzecznych, ogrodach, cmentarzach i zakrzaczonych parkach. Żywi się owadami i bezkręgowcami.

Gil zwyczajny

gil zwyczajny
Gil Zwyczajny
fot.: Francis Franklin / wikimedia commons

Gil (Pyrrhula pyrrhula) to mały ptak, trochę większy od wróbla. Ma czarny,  krótki i mocny, dziób, brązowe nogi oraz czarny wierzch głowy, biały kuper i niebiesko czarny ogon.

Zamieszkuje wilgotne i gęste lasy, sady, parki i cmentarze, a unika przestrzeni otwartych.  Żywi się głównie nasionami drzew i krzewów dzikich, najłatwiej go zaobserwować zimą, kiedy szuka pożywienia.

Zięba zwyczajna

ptaki polskie - zięba zwyczajna
Ptaki polskie – zięba zwyczajna
fot.: Andreas Trepte / wikimedia commons

Zięba (Fringilla coelebs)  mały, bardzo liczny w Polsce ptak. Można ją spotkać wszędzie tam, gdzie są drzewa, często w bliskości człowieka. W trakcie pożywiania się porusza się drobnymi kroczkami i ciągle kiwa głową, zjada nasiona oraz owoce.

Samiec ma czarne czoło i szarą czapkę zachodzącą na kark, a grzbiet i barkówki jasnobrązowe oraz zielony kuper. Spód ciała w kolorze ceglastym, a pierś i podgardle różowe, a skrzydła czarne.

Samica jest mniej intensywnie i kontrastowo ubarwiona – oliwkowo brązowa, zwłaszcza na skrzydłach , a brzuch ma jasno szaro-kremowo-pomarańczowy. Wierzch ciała jasno brunatno-szary. Głowa również taka jak brzuch, z nieco ciemniejszą brwią i szarą czapeczką. Boki głowy i pierś są zielonkawe.

Czapla siwa

czapla siwa
Czapla siwa
fot.: Quartl / wikimedia commons

Czapla (Ardea cinerea) to duży, wodny ptak wyglądem  przypominający żurawia, ale mniejszy. Czapla ma białą głowę, skrzydła, ogon i wierzch ciała szary oraz długą szyję z czarnymi, pionowymi kreskami. 

Zamieszkuje płytkie wody w okolicach jezior i rzek, trzcinowiska i namorzyny. Odżywia się głównie rybami, ale także żabami, ślimakami i skorupiakami. W Polsce ptak objęty jest częściową ochroną gatunkową.

Puszczyk zwyczajny

puszczyk zwyczajny
Puszczyk zwyczajny
fot.: Bohuš Číčel / wikimedia commons

Puszczyk (Strix aluco) to najczęściej spotykana sowa w Polsce. Puszczyk jest średniej wielkości, ma krępą budowę ciała i dwie odmiany kolorystyczne: szarą i brązową, od ochrowej po rdzawo-brązową.

Puszczyk zamieszkuje lasy ze starymi drzewami, w których szuka dziupli na gniazdo. Można go spotkać także w parkach, na cmentarzach czy ogrodach.

Jest to ptak nocny, w dzień kryje się w dziuplach i szczelinach. Poluje z zasiadki na myszy, szczury, krety, wiewiórki, nornice, małe ptaki, żaby, mięczaki, a także owady. Puszczyk jest objęty ścisłą ochroną gatunkową.

Pustułka zwyczajna

Ptaki Polskie - Pustułka zwyczajna
Ptaki Polskie – Pustułka zwyczajna
fot.: © Hans Hillewaert / wikimedia commons

Pustułka (Falco tinnunculus)  średni ptak drapieżny, najczęściej występujący sokół w Polsce. Grzbiet i wierzch skrzydeł mają kolor rdzawo-brązowy z czarnymi plamami. Od spodu kremowa i nakrapiana. Ma niebiesko szary, długi ogon i czarne pazury.

Pustułki lubią przesiadywać na przydrożnych słupach, liniach energetycznych i innych dobrze widocznych obiektach. Ignorują zwykle przejeżdżające pojazdy.

Żerują zwykle na otwartych przestrzeniach z niską roślinnością, gdzie łatwo o małe ssaki. Pustułki polują na owady, myszy,, nornice, ryjówki, krety i inne gryzonie. Pustułki żyjące w miastach polują niemal wyłącznie na ptaki.

Z reguły zamieszkują obrzeża lasów, pola z kępami drzew, ale także w okolicach bezleśnych, rolnych i terenach zurbanizowanych w centrach dużych miast.  Pustułka unika całkowicie zagospodarowanych pól uprawnych, wydm i stepów.

Źródło
Wikipedia

Powiązane artykuły

12 komentarzy

  1. Dobrze opracowane, szczegółowo. Można byłoby jeszcze dodać informację o ochronie gatunkowej. Świetne zdjęcia. Trochę błędów stylistycznych.

    1. Faktycznie czarnowron, co prawda źródła podają, że Czarnowron to podgatunek wrony siwej, ale zdjęcie i tak do wymiany, bo wprowadza w błąd. Dziękuję za zwrócenie uwagi.

  2. Świetne zdjęcia i dużo informacji zapomniałam nazwy zięby- przeleciała przez podwórko no i szukałam po zdjeciach 🙂

  3. Brakuje kukułki – znamy jej głos, ale kto wie jak wygląda?
    Dodałabym jeszcze ptaka morskiego większego od mewy, tuptającego po plaży (albatros?).
    Dziękuję za świetne opracowanie i wyraźne zdjęcia. Trafiłam na nie szukając sójki.
    PS. Sójka jest symbolem powolności i braku zdecydowania, o czym mówi przysłowie: „wybiera się jak sójka za morze”.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Zobacz także
Close
Back to top button