Starożytne metody antykoncepcji: skuteczne, niebezpieczne, straszne?

Ludzie od wieków stosowali, z różnym skutkiem, środki antykoncepcyjne. Niektóre z metod były dziwne, niektóre prymitywne, a niektóre były nawet skuteczne. Musiało minąć wiele lat, żeby powstały pierwsze prezerwatywy w XVI wieku i pigułki antykoncepcyjne w latach 50 tych XX wieku. Jak radzili sobie starożytni Egipcjanie, Hindusi czy Grecy?

1. Miód i owoc akacji

W starożytnym Egipcie i Mezopotamii już w XVI wieku przed naszą erą kobiety używały mikstury z miodu i owocu akacji jako metody antykoncepcyjnej. Mieszano niedojrzały owoc akacji z miodem, czasem też z mielonymi daktylami. W miksturze zanurzano kawałek bawełny, który był umieszczany w waginie jak “tampon”. Co ciekawe metoda ta wykazywała się pewną skutecznością bowiem mieszanka fermentowała tworząc kwas mlekowy, który może działać jak środek plemnikobójczy.

2. Ekskrementy zwierząt

W Egipcie i Mezopotamii kobiety używały ekskrementów krokodyla, a w Indiach słonia zmieszane z innymi składnikami takimi jak sfermentowane ciasto aby utworzyć pessarium(krążek maciczny). Nie mamy żadnych dowodów na skuteczność takiego rozwiązania, oprócz tego że brzmi dosyć obrzydliwie. Kobiety rozsypywały miksturę na sromie lub aplikowały ją dopochwowo, aby zablokować plemniki przed dotarciem do macicy. Niektórzy badacze uważają, że alkaliczny charakter kału mógł zabić plemniki, podczas gdy inni twierdzą, że poprzez zwiększenie pH naturalnie kwaśnej pochwy tak naprawdę zwiększa prawdopodobieństwo ciąży.

3. Ołów i rtęć

Starożytni Egipcjanie, Asyryjczycy, Grecy i Chińczycy pili płynną rtęć, płynny ołów lub arsen aby zapobiec poczęciu. Te trujące substancje były skuteczne. Jednocześnie powodowały niewydolność nerek i płuc oraz uszkodzenia mózgu. 

4. Sylfion

Sylfion to roślina przypominająca koper, którą starożytni Grecy, Rzymianie i Egipcjanie używali jako doustny środek antykoncepcyjny. Podawano go również w wariancie dopochwowym w postaci nasączonej sokami tej rośliny bawełny. Roślina ta była cenna w starożytnym świecie, nawet funkcjonowała jako forma waluty świecie, ale nie przetrwała do naszych czasów. Wyginęła w na przełomie pierwszego i drugiego wieku naszej ery. Dzisiaj nie wiadomo dokładnie jak skuteczny był to środek, badania na podobnych roślinach zapobiegały ciąży u szczurów ale już nie u chomików, mimo tej samej dawki.

5. Dzika marchew

Jej nasiona od dawna stosowane są jako skuteczne środki antykoncepcyjne. Hipokrates opisał to zastosowanie ponad dwa tysiące lat temu. Nasiona blokują syntezę progesteronu, zakłócając implantację, zagnieżdżenie – pierwszy etap rozwijającej się ciąży. Używane były jak dzisiejsze pigułki “po”.

6. Kichanie

Soranus z Efezu jeden z prekursorów położnictwa, ginekologii starożytnej Grecji opracował sporo “ciekawych” metod antykoncepcyjnych. Jedną z nich miało być wstrzymanie oddech podczas climaxu, kobieta musi nieco się odsunąć, aby plemniki  nie zostały wrzucone zbyt głęboko do jamy macicy. Co więcej, powinna natychmiast wstając i przykucają, powinna wywołać kichanie i ostrożnie wytrzeć pochwę dookoła.

7. Mięta polej

Starożytni Grecy i Rzymianie używali jej jako zioła do gotowania i jako składnika aromatyzującego wino. Pili też herbatę pennyroyal, aby wywołać miesiączkę i aborcję. Lekarz z I wieku Dioscorides odnotowuje to wykorzystanie w swojej ogromnej pięciotomowej encyklopedii o medycynie. Jednak zbyt duża ilość herbaty może być bardzo toksyczna, co może prowadzić do niewydolności wielu narządów.

8. Oliwa

Arystoteles postulował smarowanie olejem cedrowym zmieszanym  z oliwą lub kadzidłem. Prawdopodobnie chodziło o zmniejszenie ruchliwości plemników, tak aby kobieta mogła się umyć zaraz po stosunku.

9. Cytryna

Mówi się, że kwas cytrynowy ma właściwości plemnikobójcze. Kobiety moczyły gąbki w soku z cytryny przed włożeniem ich dopochwowo. Ta metoda wspomniana jest  w Talmudzie i była to preferowana metoda kontroli urodzeń w starożytnych społecznościach żydowskich. Nie wiadomo jak sok z cytryny ale sama gąbka działałaby jak pessarium, fizyczna bariera między nasieniem a szyjką macicy.

10. Sól i klarowane masło

Starożytne Hinduski w I wieku n.e. wprowadziły do ​​pochwy bawełnę zanurzoną w mieszance ghee (masło klarowane), miodu i nasion drzew. Używały również soli kamiennej jako środka plemnikobójczego, wydaje się to być mało komfortowe.

Rysunek w nagłówku: Peter Schrank