Najniebezpieczniejsze trucizny świata

Świat jest pełen trucizn, a człowiek używa ich od tysiącleci w różnych celach, ale przede wszystkim, żeby pozbawić kogoś życia. Czy jest to cykuta, którą musiał wypić skazany na śmierć Sokrates, czy też kurara stosowane przez południowoamerykańskich Indian do zatruwania strzał, prawie zawsze chodzi o czyjąś śmierć: szkodników, zwierząt i ludzi. Współcześnie aby porównać toksyczność trucizn korzysta się z współczynnika LD, inaczej parametr dawki śmiertelnej. Zazwyczaj podaje się LD50 co oznacza, że w wyniku podania konkretnej dawki trucizny następuje śmierć u 50% badanej populacji badanych zwierząt. Wielkość dawki określa się w jednostkach wagowych w przeliczeniu na masę ciała. Poniżej lista najbardziej trujących substancji na świecie, objawy zatrucia i skutki zażycia każdej substancji toksycznej na liście.

1. Rycyna

Rycyna to bardzo toksyczne białko, śmiertelna trucizna, którą zawiera roślina Rącznik pospolity. Co ciekawe toksyczna jest cała roślina, ale najwięcej rycyny znajduje się w ziarnach Rącznika. Mimo tego, olej rycynowy jest dla ludzi nieszkodliwy. Dzieje się tak ze względu na właściwości chemiczne rycyny – nie miesza się z olejami. Rycyna jest tak toksyczna, że wystarczy dawka wielkości jednego ziarna piasku, aby zabić. Śmierć po zażyciu tej trucizny następuje w ciągu kilkudziesięciu godzin. Toksyna działa poprzez dezaktywację rybosomów i zatrzymanie produkcji protein, co w konsekwencji  prowadzi do śmierci. Póki co nie ma sprawdzonego antidotum na rycynę. Właśnie dlatego, podczas I wojny światowej opracowano pociski wypełnione talkiem nasączonym rycyną oraz badano możliwości wytwarzania aerozolu, eksperymenty zawieszono.

2. Cyjanek

Cyjanek jest trucizną, która wiąże się z żelazem we krwi, zapobiegając przenoszeniu tlenu do komórek. Śmiertelna dawka zabija w kilka minut. Jednak toksyna ta jest tak powszechna w przyrodzie, że organizm odtruwa niewielkie ilości. Występuje w nasionach jabłek, wiśni, migdałów i moreli. Ponadto cyjanki stosowane są w przemyśle, między innymi przy produkcji tworzyw sztucznych, nawozów, barwników, a nawet leków! Warto wspomnieć, że cyjanki są składową cyjanowodoru, który jest bronią chemiczną. Gaz o zapachu migdałów, znany pod nazwą Cyklon B.

3. Strychnina

Strychnina to silnie toksyczna substancja pozyskiwana z ziaren rośliny o ciekawej nazwie Kulczyby wronie oko. Zatruć się można wdychając opary, przez połknięcie, a także przez usta i oczy. Strychnina jest neurotoksyną, która działa na nerwy rdzeniowe, powodując, że ofiary wykrzywiają się i drgają, a śmierć następuje przez uduszenie. Jest stosowana jako pestycyd, a szczególnie jako trutka na szczury.

4. Sarin

Sarin i jemu podobne(np. VX) to silnie trujący środek  zaliczany do grupy środków paralityczno-drgawkowych. Jest około 500 razy groźniejszy niż cyjanowodór. Zatrucie może nastąpić poprzez wdychanie, a także przez skórę. Sarin atakuje system nerwowy i powoduje utratę kontroli funkcji organizmu, drgawki oraz uduszenie. Śmierć następuje w ciągu kilku minut, aczkolwiek możliwe jest przeżycie, ale tylko jeśli dawka była wystarczająco mała. Jednym z bardziej znanych użyć był atak terrorystyczny organizacji Najwyższa prawda w tokijskim metrze, w którym zginęło 12 osób, a ponad 5500 uległo zatruciu.

5. Tetrodotoksyna

Tetrodotoksyna to kolejna neurotoksyna, która blokuje przewodnictwo nerwowe blokując kanały sodowo-potasowe. Drobna dawka spowoduje paraliż i utratę czucia, natomiast większa paraliż mięśni, które są nam niezbędne do życia: serce, przepona, mięśnie międzyżebrowe. Zatruty osobnik dusi się albo umiera z powodu niewydolności serca. W przypadku śmiertelnej dawki trucizny zgon następuje w przeciągu 4 -24 godzin . Nie ma na nią antidotum, jeśli ofierze uda się przetrwać 24 godziny, zwykle całkowicie odzyskuje zdrowie. Źródłem tetrodotoksyny są niektóre zwierzęta, między innymi ryba Rozdymka tygrysia. Z ryby tej przygotowuje się słynne japońskie danie Fugu, które w przypadku błędu kucharza może skończyć się na cmentarzu.

6. Jad kiełbasiany

Jad kiełbasiany, inaczej toksyna botulinowa lub BTX wytwarzana jest przez bakterie beztlenowe. BTX jest neurotoksyną blokującą przekaźniki nerwowe, powodując paraliż mięśni. Jego LD50 jest niewielki – najwyżej 1 nanogram na kilogram może zabić człowieka. Dożylna dawka zaledwie 10-7 g trucizny byłaby śmiertelna dla osoby o masie 70 kg.Ta sama toksyna znajduje się w Botoxie, gdzie wstrzykuje się niewielką dawkę, aby pozbyć się zmarszczek. Botox atakuje neuroprzekaźniki, przez co mięśnie się relaksują.

7. Trucizny: Amanitotoksyny

Amanitotoksyny to śmiertelne trucizny występujące w grzybach takich jak muchomor. Trucizna ta atakuje nerki i wątrobę i ostatecznie prowadzi do śpiączki i śmierci. Pierwsze objawy występują od 6 do 24 godzin po spożyciu grzyba w postaci silnej, kilkudniowej biegunki. Organizm się odwadnia, spada ciśnienie, tętno przyspiesza, a ciało przechodzą kurcze. Po 4-7 dni ustają funkcje wątroby i następuje śmierć. Wystarczy zjedzenie jednego grzyba.

8. Arszenik

Inaczej tritlenek diarsenu jest silnie trującą substancją. LD50 arszeniku wynosi dla człowieka 1–5 mg/kg masy ciała. Arszenik w naturze występuje pod postacią minerałów i był znany już przed naszą erą. Od ok. 1000 lat arszenik był stosowany jako trucizna na gryzonie, a obecnie używa się go do wyrobu farb, barwienia szkła na zielono oraz w medycynie. Jest toksyczny i zakłóca proces komórkowy, który wytwarza ATP, cząsteczkę odpowiedzialną za transport energii w komórkach organizmu, dzięki czemu mogą one wykonywać zadania. Zatruć się można przez układ pokarmowy, przez wdychanie,a także przez kontakt ze skórą. Zatrucie arszenikiem może zabić ciągu od kilku godzin do kilku dni. Objawami są wymioty i biegunka. Jeśli dawka w organizmie jest wystarczająco wysoka, zatrucie arszenikiem może ostatecznie spowodować niewydolność narządów, najprawdopodobniej spowodowaną śmiercią komórek i krwotokiem.

9. Maitotoksyna

Maitotoksyna jest kardiotoksyną i działa  poprzez zwiększenie przepływu jonów wapnia przez błonę mięśnia sercowego, uruchamiają kaskadę śmierci komórki i niewydolność serca. Objawy pojawiają się po około 30 minutach od spożycia i rozpoczynają się biegunką, wymiotami i bólami brzucha. Później pacjent odczuwa bóle mięśni, zawroty głowy, stany lękowe i się ,drętwienie,  poci się, mogą wystąpić halucynacje. W niektórych przypadkach nasilenie objawów neurologicznych doprowadza do paraliżu i zgonu. Do dzisiaj nie jest znane skuteczne antidotum. Maitotoksyna wytwarzana jest przez glony i jest jedną z najsilniejszych toksyn niebiałkowych. Występuje w wodzie, często spotykana jest w organizmach ryb z raf koralowych. Człowiek może się nią zarazić w strefach tropikalnych i subtropikalnych poprzez zjedzenie zakażonych ryb(ok 400 gatunków ryb zawiera tę toksynę). Ryby te są zakażone z powodu tego, że glony który produkują tę toksynę są pierwszym ogniwem pokarmowym w tych rejonach.

10. Polon 210

Wiele pierwiastków chemicznych jest trujących, ale polon jest szczególnie groźny, albowiem wystarczy spożycie zaledwie 7 trylionów grama, aby zabić dorosłego. To właśnie jego użyto do zabójstwa Aleksandra Litwinienki(w Londynie w 2006 roku). Polon 210 jest około 250 miliardów razy bardziej toksyczny niż Cyklon B. Odkryła go Maria Skłodowska-Curie, która zresztą cierpiała na chorobę popromienną. Polon nie zabija ze względu na jakiś składnik chemiczny jak inne trucizny, a ze względu na radiację. Jeden gram tego pierwiastka wystarczy żeby zabić 50 milionów ludzi i dodatkowe 50 milionów zachoruje.

A co z truciznami zawartymi w jadzie węży? Na szczęście w Polsce jest tylko jeden i to niezbyt groźny, o wężach w Polsce przeczytasz tutaj.