Geografia

TOP 10: aktywne wulkany

Aktywne wulkany to takie, które wybuchły w holocenie czyli w przybliżeniu w ciągu ostatnich 10 000 lat. W tej chwili na świecie jest 1500 takich aktywnych wulkanów poza wulkanami na dnie oceanów. 75% z tego 1500 wulkanów znajduje się wzdłuż tzw. pacyficznego pierścienia ognia. Które z nich są najbardziej niebezpieczne zależy od czynników. które bierze się pod uwagę. Czy jest to bliskość dużego miasta(szacuje się że w okolicy wulkanów żyje 500 milionów ludzi)? Czy może wysoki wskaźnik VEI (wskaźniki wybuchowości wulkanicznej)? Poniższe zestawienie jest subiektywne, ale wymienione wulkany pojawiają się na wielu listach niebezpiecznych i aktywnych wulkanów.

1. Erebus – Antarktyka

Mount Erebus
Mount Erebus, Antarktyka. Fot.: NSF/Josh Landis/Wikimedia Commons

Najbardziej na południe położony aktywny wulkan. Odkryty w 1841 roku przez Jamsa Clarka Rossa, który nadał mu jego nazwę na cześć jednego ze swoich statków. Ostatnia jego erupcja miała miejsce w 2014 roku. Chociaż Erebus jest prawdopodobnie jednym z najbardziej niegościnnych i odległych miejsc, jest przedmiotem wielu badań. Nie jest niebezpieczny, bo nikomu tam nie zagraża, ale wydał mi się ciekawy. Erebus wyróżnia się licznymi lodowymi fumarolami – lodowymi “wieżami”, które tworzą się wokół gazów uciekających do atmosfery.

2. Wezuwiusz  – Włochy

wezuwiusz
Wezuwiusz, Włochy. Fot.: Rob Alter/Flikr

Wezuwiusz położony jest zaledwie 9 km od Neapolu we Włoszech. Uważa się go za jednego z niebezpieczniejszych wulkanów właśnie ze względu na tę bliskość. W jego bliskiej okolicy mieszka około 3 milionów ludzi. Jest t najbardziej zaludniony region z aktywnością wulkaniczną na całym świecie. To właśnie spowodowało katastrofalną erupcję w 79 rne, która zakopała Pompeje pod popiołem i lawą. Ze względu na swoją aktywność uważa się, że podobna erupcja będzie tylko kwestią czasu.

3. Eyjafjallajokull – Islania

Eyjafjallajokull
Eyjafjallajokull, Islandia. Fot.: Ludie Cochrane/Flikr

Mimo, że ten wulkan o trudnej nazwie znajduje się jakieś 150 kilometrów od Reykjaviku i nie stanowi bezpośredniego zagrożenia dla ludności której jest ok 300 000, to jego erupcja w 2010 roku spowodowała kryzys lotniczy. Ze względu na ilość pyłu w powietrzu europejskie loty były wstrzymane. W ciągu ostatnich 1100 lat do erupcji Eyjafjallajökull dochodziło czterokrotnie: w 920, 1612, 1821–1823 i w 2010 roku.

4. Mauna Loa – Hawaje

Muna Loa
Erupcja Muna Loa a Hawajach(1984). Fot.: R.B. Moore/Wikimedia Commons

Mauna Loa to największy wulkan na ziemi. Wznosi się 4 km nad poziom morza, część podwodna mierzy 5 km, a  ze względu na jego wielką masę dno morskie jest tam obniżone o 8 km co łącznie daje 17 km wysokości i ma szacunkową objętość 75,000 km3. Mauna Loa pokrywa połowę wyspy Hawaje i sam w sobie stanowi około 85 procent powierzchni wszystkich pozostałych Wysp Hawajskich łącznie. Mauna Loa wybucha już  nieprzerwanie od 700 000 lat – ostatnio w 1984 roku, ale aktywność przejawia co trzy lata. Ze względu na sieć lawy płynącej wokół niej, stanowi wielkie zagrożenie dla okolicznych społeczności.

5. Taal  – Filipiny

Wulkany: Taal
Wulkan Taal, Filipiny. Fot.: Eric/Flikr

Wulkan Taal jest jest wyspą na jeziorze, która jest de facto kraterem prehistorycznego wulkanu. Od 1572 roku zarejestrowane są 33 erupcje, a ilość ofiar szacuje się na 5000 – 6000 osób.  Wulkan leży w odległości około 50 kilometrów od Manili. Podczas erupcji w 1911 roku w której zginęło 1334 ludzi popioły bez problemu do niej dotarły. Począwszy od 1977 roku wulkan nie stwarza większych problemów, co nie oznacza że to się nie zmieni.

6. Galeras – Kolumbia

Wulkan Galeras
Galeras. Fot.: CAPRA Initiative/Flikr

Galeras w kolumbii ma aż 4266 metrów wysokości nad poziomem morza i leży nieopodal miasta Pasto w którym mieszka około pół miliona ludzi. Pierwsza zanotowana erupcja miała miejsce w 1580 roku i co jakiś czas wybucha z ostatnią zanotowaną erupcją w 2014 roku. Co ciekawe w 1978 roku sądzono, że wulkan przeszedł w stan uśpienia, ale 10 lat później wybuchł ponownie, a w 1993 wybuchł podczas konferencji wulkanologicznej i zabił 6 naukowców.

7. Merapi – Indonezja

Mount Merapi
Mount Merapi, Indonezja. Źródło: pixabay

Wulkan Merapi znajduje się na wyspie java i jest najbardziej aktywnym wulkanem Indonezji. Leży około 28 kilometrów od miasta Yogyakarta, które zamieszkuje blisko 0,5 miliona ludzi, a w aglomeracji około 4 mln. Szacuje się że Merapi wyrzucił największą na świecie ilość materiału piroklastycznego, jest ciągłym zagrożeniem bo wybucha co kilka lat z ostatnia erupcją w 2018 roku. Największym wybuchem w ostatnich latach był ten z 2010 gdzie w zależności od źródła podaje się że śmierć poniosło 100-400 osób a ewakuować trzeba było od 100 000 do 35 000 ludzi. Mimo tych wszystkich zagrożeń na Merapi organizowane są wyprawy trekkingowe.

8. Santa Maria – Guatemala

wulkan santa maria
Santa Maria w Gwatemali. Fot.: Joe/Wikimedia Commons


Wulkan Santa Maria znajduje się 130 kilometrów od stolicy Gwatemali w której mieszka 1 milion ludzi, a w aglomeracji trzy miliony. Co więcej, w odległości zaledwie kilkunastu kilometrów znajduje się miasto – Quetzaltenango –  zamieszkałe przez przeszło 170000 mieszkańców. Krater wulkanu powstał w 1902 r. i zalicza się go do jednej z trzech największych erupcji(VEI-6) w XX wieku i jednej z 5 największych erupcji w ciągu ostatnich kilkuset lat. Ostatnia erupcja miała miejsce w 2016 r.

9. Sakurajima – Japonia

sakurajima
Sakurajima. Fot.: Kimon Berlin/Flikr

Sakurajima to najbardziej aktywny wulkan w Japonii, który stanowi zagrożenie dla pobliskiego miasta Kagoshimy. Po uśpieniu przez ponad wieku, wybuch Sakuraijamy w 1914 roku spowodował, że wulkan który do tej pory znajdował się na wyspie połączył się z lądem tworząc półwysep. Co więcej  wulkan ten od 1959 wybucha co roku, ale nie przeszkadza to ludziom trudnić się rolnictwem na jego zboczach(ze względu na żyzną glebę)Według naukowców erupcja podobna do tej 1914 może nastąpić w ciągu najbliższych 30 lat. Wtedy mieszkańców ostrzegły kilka dni wcześniej trzęsienia ziemi i ofiar było zaledwie 58 osób – jak będzie tym razem?

10. Nyiragongo – Kongo

Nyiragongo
Nyiragongo, Kongo. Fot.: MONUSCO/Neil Wetmore/Wikimedia Commons

Wulkan  Nyiragongo ma jedno z największych współczesnych jezior lawy w swoim głównym kraterze. Znajduje się w Parku Narodowym Virunga w Demokratycznej Republice Konga i odpowiada za około 40 procent wszystkich erupcji w Afryce. Od 1882 r. Wulkan wybuchł 34 razy, a jego jezioro lawy nieustannie wykazuje wahania poziomów. Ze względu na dużą aktywność lawy, stanowi znaczące zagrożenie dla okolicznych obszarów. Duże strumienie lawy tego konkretnego wulkanu poruszają się bardzo szybko bo aż 97 km/h(w przeciwieństwie do standardowej lawy która płynie ok 10km/h), ale to nie wszystko bo groźne są też toksyczne gazy wydobywające się z tego wulkanu. Dość poważna erupcja nastąpiła w 1977 w której zginęło 2 tys. osób, a w 2002 miasto Goma zostało znacznie uszkodzone w wyniku erupcji.

Powiązane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Back to top button