Rodzaje wierszy: przykłady, budowa, cechy

Poza interpretacją wiersza, zazwyczaj trzeba też przeprowadzić jego analizę (zajmuje się tym poetyka), czyli opisać jego cechy techniczne, między innymi takie jak rodzaje rymów, jego budowę, jaki to typ wiersza, dlatego warto znać rodzaje wierszy, a jest ich przynajmniej kilkanaście – w tym poście postaramy się je przybliżyć.

Budowa wiersza

Wiersz jest poetyckim rodzajem wypowiedzi w której pewne odcinki mają takie same właściwości strukturalne, które odpowiadają za organizację treści.Typowymi cechami wierszy są: liczba strof, liczba wersów w strofie, liczba sylab w każdym wersie, rodzaj rymów,rytm

Rodzaje wierszy

Wiersz biały

Wiersz biały jest typem wiersza, który nie posiada rymów na końcach wersu. Do poezji polskiej wprowadził go Jan Kochanowski, a na popularności zyskał w Romantyzmie, popularny również w poezji współczesnej.

Wiersz sylabiczny

Jest to wiersz, który posiada taką samą ilość sylab w każdym wersie, ma stały akcent padający na przedostatnią sylabę w wersie. Jeżeli wers ma  więcej niż osiem sylab, to występuje w nim średniówka, zazwyczaj pisany jest 13-zgłoskowcem lub 11-zgłoskowcem. W tym przypadku to również Kochanowskiemu przypisujemy wprowadzenie tego typu wiersza do poezji polskiej.

Wiersz sylabotoniczny

Jest to wiersz z taką samą liczbą sylab w wersie podobnie jak w przypadku wiersz sylabicznego, natomiast wiersz sylabotoniczny jest bardziej zrytmizowany – wynika to z równomiernie rozłożonych akcentów (akcenty w kolejnych wersach są w tych samych miejscach)

Wiersz toniczny

Jest to typ wiersza, w którym liczba sylab w wersie nie musi być jednakowa, natomiast musi być jednakowa liczba akcentów, które z kolei ich rozkład nie jest stały. Dzięki takim zabiegom w poszczególnych wersach wybija się rytm, tempo muzyczne strofy.

Wiersz wolny

Jego budowa nie opiera się na zgodności liczby sylab czy akcentów w wersie. Oznacza to, że wersy mogą być różnej długości, często stosowana jest przerzutnia, rymy tworzone są poprzez powtarzające się wersy (nie muszą występować), generalnie odrzuca się zasady budowy wierszy.

Wiersz Stroficzny

Wiersz stroficzny jest to każdy wiersz w którym występuje podział na strofy / zwrotki. Oznacza to, że wersy zostały związane w równe fragmenty o zamkniętej budowie

Wiersz stychiczny

Jest to każdy wiersz zbudowany z ciągu wersów, ale bez podziału na strofy

Poza rodzajami wierszy omówionymi wyżej, jego cechy i budowa mogą wynikać z jego przynależności do konkretnego rodzaju i gatunku literackiego.