Burza mózgów: definicja, etapy, zalety i wady

Z pewnością każdy z nas słyszał o burzy mózgów. Procesie, który pobudza kreatywne myślenie, sprzyja powstawaniu doskonałych, niecodziennych, a często nawet odkrywczych pomysłów. Jeśli braliśmy kiedyś udział w burzy mózgów, być może posiadamy na jej temat podstawowe informacje. Co jednak w przypadku kogoś, kto nie miał nigdy szansy doświadczyć takiego procesu? Jak takiej osobie wytłumaczyć, czym jest burza mózgów, jak się ją przeprowadza, czy też, jakie są jej największe zalety, ale też wady. Warto mieć taką wiedzę, aby w przyszłości można było samodzielnie realizować brainstorm.

Burza mózgów definicja

W 1948 roku Alex Faickney Osborn wpadł na pomysł, aby umieścić w jednym pomieszczeniu grupę ludzi i skłonić ich do wspólnego rozmyślania nad rozwiązaniem zadanego im problemu, taki rodzaj eksperymentu psychologicznego. Doszedł on do wniosku, że kilka osób zastanawiających się jednocześnie nad tym samym zagadnieniem, szybciej dojdzie do rozwiązania danego problemu, niż gdyby pracowała nad tym jedna osoba. Tym samym miało miejsce zrealizowanie pierwszej w historii burzy mózgów.

Na czym jednak dokładnie polega burza mózgów i jak można określić jej definicje? Jest to sytuacja, w której poprzez zastosowanie określonego rodzaju zasad usunięte zostają zahamowania psychiczne. Dzięki czemu ludzie mogą zacząć myśleć swobodniej i poruszać się po obszarach do tej pory dla siebie niedostępnych. Co umożliwi im generowani rozwiązań i pomysłów niedostępnych w innych okolicznościach. Głównym założeniem burzy mózgów jest generowanie pomysłów przez każdego uczestnika, z zastrzeżeniem zakazu ich krytykowania. Następnie po zgromadzeniu określonej ilości danych, następuje ocena pomysłów i wyselekcjonowanie tych najlepszych z zamiarem użycia ich i wprowadzenia w życie.

Co jest potrzebne do przeprowadzenia burzy mózgów?

Jeśli chce się przeprowadzić burze mózgów, pamiętać trzeba, że nie wystarczy zebrać kilku osób i debatować nad jakąś sprawą. Skuteczna burza mózgów wymaga zastosowania określonego zbioru zasad i przeprowadzenia konkretnych czynności. W innym wypadku okaże się ona po prostu nieskuteczna.

Do przeprowadzenia burzy mózgów niezbędne będzie spełnienie kilku czynników. Najważniejszy jest oczywiście problem. Zagadnienie, którego dotyczyć będzie burza mózgów. Oczywiście w warunkach bojowych zawsze jest narzucony z góry, lecz dla treningu trzeba sobie jakiś znaleźć samodzielnie. Następnie potrzebujemy uczestników. Najlepiej, jeśli nasz zespół do przeprowadzenia burzy mózgów będzie liczył sobie od 5 do 10 osób. Zaleca się równomierny podział na mężczyzn i kobiety, z udziałem eksportów w dane dziedzinie i całkowitych laików. Dla możliwie najlepszego rezultatu pracy grupy zaleca się, aby była ona możliwie najbardziej zróżnicowana pod względem doświadczenia zawodowego, lecz również zajmowanych stanowisk w firmie. Ostatnim etapem formowania grupy zajmujące się burzą mózgów, jest wyznaczenie lidera. Człowieka, który zajmować się będzie przestrzeganiem zasad realizowania burzy mózgu i koordynującego prace

Burza mózgów etapy

Jakich zasad należy się trzymać podczas przeprowadzania burzy mózgów? Co należy przedsięwziąć, aby była ona skuteczna i efektywna?
Przede wszystkim lider musi przedstawić grupie zagadnienie, z którym będzie się musiała zmierzyć. Musi to zrobić w sposób bardzo jasny i niedający powodów do wątpliwości. Jeśli problem tego wymaga, zaleca się przybliżenie go, np. udając się do miejsca, które pomoże zrozumieć naturę problemu.

Następnie grupa formuje się w półkolu i rozpoczyna analizowanie problemu. Ważne jest, aby każdy uczestnik po kolei przedstawiał swoje pomysły, koncepcje i przemyślenia dotyczące zadanego problemu. Co bardzo ważne, wszystkie pomysły są dobre. Nawet te najbardziej szalone, niedorzeczne czy też z pozoru tylko zupełnie niepotrzebne. Liczy się to, aby powstało możliwe najwięcej pomysłów i przemyśleń. Pod żadnym pozorem nie można dopuścić do krytykowania czyichś pomysłów. Mają one stać się niezależne i stanowić podwalinę do generowania kolejnych pomysłów u pozostałych członków grupy. Ostatnim etapy burzy mózgów jest notowanie przez cały czas powstających pomysłów, najlepiej robić to na tablicy lub flipcharcie, tak aby każdy miał do nich swobodny dostęp. Tym zadaniem oczywiście zajmuje się lider grupy. Na tym etapie następuje analiza zgromadzonych pomysłowo, ich weryfikacja i łączenie, aby wydobyć z nich rozwiązanie postawionego na samym początku problemu.

Bardzo ważne w przypadku burzy mózgów jest to, aby nie trwała ona zbyt długo, ponieważ tak intensywne doświadczenie może spowodować duże zmęczenie i członków zespołu. Przyjmuje się, że dobrym czasem, w którym powinna być zrealizowana burza mózgów, to od pół godziny do godziny.
Podsumowując, najważniejsze zasady burzy mózgów to

• brak krytyki pomysłów. Analiza i ocena następuje dopiero na samym końcu,
• powstawanie możliwie największej ilości pomysłów. Im ich więcej, tym lepiej,
• szalone i niedorzeczne pomysły są równie ważne, a może i ważniejsze niż te tradycyjne i standardowe,
• modyfikowanie, łączenie i wykorzystywanie w inny sposób pomysłów zaproponowanych przez innych uczestników.

Co powoduje, że burza mózgów jest tak skuteczna?

No dobrze, przeprowadziliśmy burze mózgów. Sformowaliśmy grupę, wyznaczyliśmy lidera i zadaliśmy problem. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że nasza grupa z większym lub mniejszy trudem, lecz jednak dany problem rozwiązała. Dlaczego tak się stało? Jaki jest powód, dla którego burza mózgów jest tak skuteczną metodą?

Zasługą takiego stanu rzeczy jest rozluźnienie i rozbawienie uczestników. Praca realizowana jest poprzez zabawę, która wyzwala kreatywność. Następuje zniechęcenie do krytykowania, co jeszcze bardziej sprzyja nieskrępowanej lawinie pomysłów. Często niepotrzebnych, niedorzecznych i szalonych, lecz jako całość tworzących zbiór powstających możliwości i solucji, ostatecznie rozprawiających się z zadanym problemem.

A może w pojedynkę?

Zasadne staje się pytanie, czy da się burze mózgów przeprowadzić w pojedynkę? Przecież nie zawsze ma się przy sobie grupę znajomych lub współpracowników, z którymi możemy spróbować wspólnie rozwiązać aktualnie istniejący problem.

Co prawda pierwotne założenie burzy mózgów opiera się na kreatywnym pobudzaniu się wzajemnie w grupie, jednak burzę mózgów da się wykonać również samodzielnie. W tym celu należy, podobnie jak w przypadku wersji grupowej, narzucić sobie temat, znaleźć fakty, informacje i pomysły dotyczące danego problemu i po kolei je spisywać. Nie oceniaj żadnych swoich pomysłów. Wszystkie są dobre. Myśl nad kolejnymi, spisuj je i daj się ponieść lawinie myśli i możliwych rozwiązań. Na koniec oczywiście pozostaje przeprowadzenie analizy i powstanie rozwiązania.

Zalety i wady burzy mózgów

Jakie konkretnie zalety i wady posiada technika burzy mózgów? O czym należy pamiętać, gdy zechce się ją przeprowadzić i liczyć na pomoc w realizacji tego zadania?
Zdecydowanie do największych zalet burzy mózgów zaliczyć można:

• możliwość powstawania w bardzo szybki sposób, często bardzo dobrych pomysłów,
• powoduje znaczny wzrost kreatywności,
• wprowadza równość w grupie,
• zwiększa potencjał grupy,
• znacznie poprawia relacje pomiędzy pracownikami i członkami grupy.

Niestety jak w przypadku każdej innej metody tak i również burza mózgów ma pewne wady. Trzeba zwrócić na nie szczególną uwagę podczas chęci jej przeprowadzania.

Zdecydowanie największą wadą stosowania burzy mózgów jest możliwość spadku motywacji u pracowników. Z uwagi na to, że sukces i rozwiązanie problemu nie leży w gestii osobistej każdego z nich, tylko do grupy jako całości, pracownicy mogą nienależycie się przykładać do procesu burzy mózgów. Dodatkowo może powstać u pracowników lęk przed krytyczną oceną. Lub lęk przed wyśmianiem zaproponowanych pomysłów, co wpłynąć może na zablokowanie się konkretnego pracownika i członka grupy

Dlaczego burza mózgów czasem nie zdaje rezultatu?

Pomimo tego, że burza mózgów oceniana jest jako jeden z najlepszych sposobów na kreatywne poradzenie sobie z nawet najtrudniejszymi zagadnieniami, to jednak w wielu przypadkach okazuje się ona zupełnie nieskuteczna. Czy problem tkwi w tym, że burza mózgów jest nieskuteczna sama w sobie? Może nie jest jednak tak dobrym rozwiązaniem? A może po prostu była źle zrealizowana? Jak się okazuje, najczęściej poprawną odpowiedzią jest właśnie ta ostatnia.

Najczęściej źródłem niepowodzenia burzy mózgów jest nieprawidłowo zadane pytanie i postawiony problem. W przypadku niejasnego wyznaczenia problemu i celu grupy przez lidera nie ma co oczekiwać skutecznej jej pracy. Często w tym aspekcie w ogóle nie pojawia się jasno wytyczony cel, co powoduje, że grupa swoimi pomysłami nie może zmierzać do jego rozwiązania.

Często źródłem braku rozwiązania podczas przeprowadzania burzy mózgów jest zbyt mało udostępnionego czasu lub też zbyt okrojone przygotowanie. Trudno pracować nad czymś, jeśli nie ma się zapewnionych podstawowych informacji, czy też odpowiedniego zapasu czasu, na możliwość wygenerowania z siebie kreatywnych pomysłów. Praca pod naporem limitu czasu nie sprzyja kreatywności. Stres jest najgorszym, co może się przydarzyć podczas burzy mózgów.

Czy warto realizować burzę mózgów?

Burza mózgów jest znakomitą techniką, która w ciągu ostatnich prawie 70 lat przyczyniła się do rozwiązania ogromnej ilości problemów. Przez ten czas powstało wiele jej odmian. Podobnych, często lepszych lub niewiele gorszych technik, które na niej bazowały.

Znając zasady, wady, zalety, a także możliwości burzy mózgów, czy można by ją polecić? Czy warto ją realizować i dzięki niej rozwiązywać problemy? Zdecydowanie tak, ponieważ burza mózgów to niesamowita technika, która jak żadna inna sprzyja kreatywności, tak bardzo potrzebnej do powstawania nowych, nieszablonowych pomysłów. Dzięki niej możliwe jest wykrzesanie z pracowników ukrytego w nich potencjału i możliwości, o których być może nawet oni sami sobie nie zdawali sprawy. Dzięki burzy mózgów możliwe jest stworzenie niezwykle zgranego i skutecznie współpracującego ze sobą zespołu. Nie tylko w czasie jej realizacji, lecz również później, przy codziennej żmudnej pracy. Dzięki burzy mózgów każdy pojedynczo, jak i całościowo jako grupa, pracownicy mogą poczuć się wyjątkowi, docenieni, a przede wszystkim skuteczni i usatysfakcjonowani w realizacji swojej pracy